विष्णु घिमिरे । पाल्पा
बगनासकाली गाउँपालिका–८ बराङ्दीका अधिकांश कृषकहरुको मुख्य पेशा अहिले भैसीपालन रहेको छ । केही वर्ष अगाडिसम्म दुध विक्रीका लागि डेरीको अभाव भोगेका यहाँका कृषकहरुले डेरी व्यवस्थापन र भैसीपालनको सहयोग पाएपछि भैसीपालनमा आर्कषित भएका हुन् ।
बराङ्दीमा रहेको बगनासकाली बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले भैसीपालन पकेट क्षेत्र बनाई काम गरेको छ । सहकारीका अध्यक्ष कृष्ण भुसालका अनुसार कृषकहरुलाई भैसी खरिद देखि दुधको वजारीकरणसम्मको काममा सहकारीले सहयोग गर्न थालेपछि यहाँ भैसीपालन व्यवसाय फस्टाउदै गएको हो । यहाँ अहिले १ सय वढी भैसीपालक कृषकहरुले व्यवसायिक भैसी पालन गरी दुध विक्री गर्दै आएका छन् । प्रति परिवार दैनिक ३ लिटर देखि १५ लिटर सम्म दुध विक्री गर्ने गरेका छन् ।
२०७६ साल असोजमा ३ वटा सहकारीहरुलाई एकीकृत गरि सञ्चालन गरिएको यो सहकारीले कृषि उत्पादन र वजारीकरणलाई प्राथमिकता दि“दै आएको छ । भैसी खरिद, थरी सुधार, गोठ निर्माण र सुधारमा ५० प्रतिशत अनुदान दिएपछि कृषकहरु भैसीपालनमा आर्कषित भएका हुन् । “हामीले भैसी पाल्ने कृषकहरुलाई खरिदमा अनुदान र ऋण मात्रै होईन, कृषि यान्त्रीकरणमा पनि सहयोग गरेका छौं ।” अध्यक्ष भुसालले भन्नुभयो । सहकारीले कृषि सामाग्रीहरू, पानी टयाङ्की, चा“प कटर, मिल्क क्यानहरू जस्ता सामाग्रीहरु समेत सहयोग गरी भैसीपालन व्यवसायलाई टेवा पु¥याउदै आएको छ । सहकारीले बराङ्दीमा डेरी र तानसेनको नारायणस्थानमा संकलन र विक्री कक्ष स्थापना गरेको छ । शुद्व दुधको नामबाट सहकारीले परिचय बनाएको छ । यहाँ दैनिक ४ सय देखि ५ सय ५० लिटरसम्म दुध संकलन र विक्री हुदै आएको छ । दुधको साथै शुद्ध घिउ र कुराउनी जस्ता परिकारहरू बनाएर सहकारीले नै बजारीकराण् गर्दै आएको छ ।
स्थापनाको ३ वर्षमै सहकारीमा ६ सय ६२ महिला, ५ सय ९३ पुरुष गरी १ हजार २ सय ५५ जना आवद्ध भएका छन् । वार्षिक ७ करोड हाराहारीको कारोवार गर्दै आएको सहकारीले नियमित, ऐच्छिक, कारोवार, दम्पत्ती, जेष्ठ, वाल, सस्थागत, आवधिक, पर्व र युवा वचत गरि १० प्रकारका वचतहरू संकलन गर्दै आएको छ ।
सहकारीका व्यवस्थापन लक्ष्मण घिमिरेका अनुसार सहकारीले कृषि र पशुपालनलाई प्राथमिकता दिदै ऋण प्रवाह गरेको छ । यहाँ आपतकालिन देखि दैवीप्रकोप ऋणसम्मको लगानी हुने गरेका छन् । “सहकारी भएपछि वचत र ऋणको कारोवार त हुने नै भयो, हाम्रो प्राथमिकता भनेको सदस्यहरुलाई कृषि, पशुपालन, व्यापार, व्यवसायमा प्राथमिकता दिनु हो ।” सहकारीका सचिव कमलराज तिमिल्सेना भन्नुभयो । भैसी पालन र डेरी संचालनको अलावा सहकारीले कुरिलो खेती देखी अकवरे खुर्सानी प्रर्वद्धन सम्मका कार्यक्रमहरू संचालन गर्दै आएको सचिव तिमिल्सिनाले बताउनुभयो ।
यो सहकारी संस्थाले अदुवा व्लक कार्यक्रम संचालन गरी गुणस्तरीय अदुवाको वीउ, हाते ट्याक्टर, डिजिटल तराजु, औषधी लगायतका कृषि सामाग्रीहरू २ सय किसानहरुलाई सुपथ र सहज उपलब्ध गराएको छ । अध्यक्ष भुसालका अनुसार यहाँ व्यवसायिक कुरिलो खेती र अकबरे खुर्सानी खेती समेत गरिएको छ । गत वर्ष मात्रै ३६ घरधुरीका २ सय रोपनी क्षेत्रफलमा खेती गरिएको थियो जसबाट यहाँका कृषकहरुले रु ६३ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेका छन् । “सहकारी भनेको आम्दानी भएको रकम जम्मा गर्न ल्याउने थलो मात्रै होईन ।” अध्यक्ष भुसालले भन्नुभयो । आम्दानी गर्न सिकाउने पनि सहकारीको काम हो भनेर नै हामीले हाम्रा सदस्यहरुलाई विभिन्न पेषा र व्यवसायमा लाग्न प्रेरित गरेका छौं । उहाँले भन्नुभयो । “म सँग मेरो बगनासकाली, विकास र समृद्धिका लागि सहकारी” भन्ने मूल नारा लिएर अगाडि बढेको सहकारीले सदस्यहरुलाई आत्मनिर्भर बनाउनमा ध्यान केन्द्रित गरेको छ ।