पाल्पा । २०५ औं भगवती रथयात्रा सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको छ । प्रत्येक वर्ष भाद्र कृष्ण नवमीका दिन मनाइने रणउजीरेश्वरी भगवती रथ यात्रा अवलोकन गर्न राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल पनि पाल्पा आउनुभएको थियो ।
पौडेललाई लुम्बिनी प्रदेशका मुख्यमन्त्री चेतनारायण आचार्यले स्वागत गर्नुभयो । राष्ट्रपति पौडेललाई जनस्तरबाट समेतस्वागत गरिएको थियो । जात्रामा सहभागी हुन रक्षा मन्त्री मानवीर राई र संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री बद्रीप्रसाद पाण्डे पनि पाल्पा आउनुभएको थियो ।
नेपाली सेनाले अंगे्रजलाई जितगढी किल्लामा वि.सं. १८७१/७२ को युद्धमा जीत हासिल हुने गरेको छ । गरेको खुसीयालीमा प्रत्येक वर्ष तानसेनस्थित रणउज्जेश्वरी भगवती मन्दिरमा हरेक वर्ष भगवती रथ यात्रा नकाल्ने प्रचलन छ ।
सोही प्रचलन अनुरुप मंगलबार तानसेनमा धुमधामका साथ वीरताको प्रतीक श्री ७ रण उज्जेश्वरी भगवती निकालियो । कर्णेल उजिरसिंह थापाको नेतृत्वको टोलीले जितगढीको युद्धमा अंग्रेज फौजलाई परास्त गरेको खुसीयालीस्वरुप वि.सं.१८७६ देखि भगवती जात्रा मनाउन थालिएको हो ।
पाल्पामा मनाइने रणउजिरेश्वरी भगवतीको जात्रालाई पाल्पा जिल्लाकै सबैभन्दा ठूलो र राष्ट्रिय गौरवको प्रतीकको जात्रा मानिन्छ । भगवती मन्दिरलाई शक्ति सम्प्रदायको मन्दिर पनि भन्ने गरेको संस्कृतिसम्बन्धी जानकारहरू बताउँछन् । नेपाल अंग्रेज युद्ध खासमा बुटवल र स्यूराजको विषयमा भएको थियो । अंग्रेजहरू पाल्पा कब्जा गर्न चाहन्थे । सोही अनुसार पाल्पा कब्जा गर्न बुटवलबाट युद्ध गर्ने जिम्मा मेजर जनरल जोन सुलिवान उडलाई सुम्पिएको थियो । त्यसबेला पाल्पाका तैनाथवाल थिए नयनसिंह थापाका भर्खरका १९ वर्षे पुत्र उजिरसिंह थापा । उनले वि.सं. १८७१ बाट १८८१ सम्म पाल्पाको तैनाथी चलाएका थिए ।
पाल्पाका तत्कालिन तैनाथवाल कर्णेल उजिरसिंह थापाले ब्रिटिस साम्राज्यवादीको आक्रमणबाट नेपाललाई जोगाउन आराध्यादेवी भगवतीको आरधना र भाकल गरी विजय प्राप्त गरेको विश्वासमा सिन्दुर यात्रासहित प्रत्येक वर्ष कृष्ण नवमीका दिन तानसेनमा भगवती जात्रा निकालिन्छ ।
वि.सं. १८७६ देखि सुरु भएको इतिहास अनुसार हालको भगवती जात्रा २०५ औं जात्रा हो । तानसेन बजारको मध्यभागमा रहेको रणउजिरेश्वरी भगवतीको मुर्ति रहेको रथलाई बाजागाजासहित नेपाली सेना, प्रहरी, सरकारी कर्मचारी, भजन मण्डल, विद्यार्थी, नगरवासी सहभागी थिए । रथले परिक्रमा गर्दा घर–घरबाट पुजा दिइएको थियो । रथयात्राको पूर्व सन्ध्यामा कृष्ण जन्माष्टमीको दिन रातभर भजनसहित जाग्राम बसी पूजा गरिएको थियो । रथयात्रा हेर्नको लागि तानसेन बजार र छिमेकी जिल्लाबाट समेत दर्शकहरूको भीड लागेको थियो ।