पवित्रा पराजुली । पाल्पा
बगनासकाली २ पोखराथोककी मिना बिश्वकर्माले बारीमा भखैरै मात्र मकै छर्नुभयो । यो बर्ष लामो खडेरी परेका कारण मकै छर्न ढिलो भएको उहाँको भनाइ छ । मनकामना ३ उन्नत जातको मकै बिउ उत्पादन बाट गत बर्ष ५९ हजार रुपैयाँ आम्दानी गर्नुभएकी मिना मकै खेती बाट सन्तुष्ट हुनुहुन्छ । बैशाखमा छरिन्छ भदौमा पाक्छ । असोजबाट मकैको बिउ छोडाउने काम हुन्छ । मंसिरसम्म काम हुन्छ । अनि प्याकिङ गरेर राख्ने उहाँले भन्नुभयो ।
३८ जना कृषक आबद्ध रहेको बगनासकाली २ को शिबसक्ति बीउ विजन सहकारी सस्थाले करिब १५ हेक्टर क्षेत्रफलमा मकै बिउ उत्पादन गर्दै आएको छ । मागको आधारमा मकै बिउ बिक्री गरिने भएकोले बिक्रीका लागी केहि समस्या नभएको कृषक हरुको भनाइ छ । मकै मात्र उत्पादन गर्नु भन्दा बीउ मकै उत्पादान गर्दा फाइदा हुने र आम्दानी भएको रकमले बर्षभरिको खर्च टर्ने किसानहरुको भनाइ छ ।
सामान्य खेतीलाई सजिलो हुन्छ । यो बिउको लागि गरेको हुनाले अलि ख्याल गर्नुपर्छ । लगभग १/२ दिनमा बारीमा बसेर हेर्नुपर्छ । बल्ल गुणस्तरीय बिउ उत्पादन हुन्छ । स्थानीय किसान यमनाथ शर्माले भन्नुभयो ।
सामान्य मकै खेती गर्दै आएका बगनासकालिका किसानले ७९ सालबाट मकै पकेट कार्यक्रम संचालन भएपछी बीउ उत्पादन गर्न थालेको हुन । गाउँपालिकाको तीन वटा वडामा ६ वटा समूह र एउटा फर्म मा गरि करिव ३०० कृषकले मकैको बीउ उत्पादन गर्ने गरेका छन् । बगनासकाली २ पोखराथोकको शिबशक्ति बिउ बिजन सहकारी संस्थाले गत आर्थिक बर्ष २०८०/०८१ मा ८ टन मकै बिउ संकलन गरि १२ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ ।
बिउ उत्पादन भएपछि माग आउछ । सोही बमोजिम हामीले बिउ पठाउँछौं । कहाँ कसलाई कति उपलब्ध गराउने हो भन्ने लिस्ट बनाइन्छ । संस्थाका अध्यक्ष लेखनाथ गैरेले भन्नुभयो ।
मकै बिउ उत्पादनका लागी बगनासकालीको तीन वटा वडा उपयुक्त भएकै कारण संघ र प्रदेशले दुई बर्षमा ४० लाख मकै प्रवदनका लागि आर्थिक सहयोग गरेको छ भने गाउँपालिकाले आबश्यक प्राबिधिक तथा यान्त्रिक सहयोग गर्दै आएको छ ।
बगनासकाली गाउँपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख रामहरी गैरेले यस वर्ष बिउमा ५० प्रतिशत अनुदान, मलमा अनुदान, खनजोत गर्न मिनिटिलर, मकै रोप्ने, छोडाउने मेसिन गाउँपालिकाले उपलब्ध गराएको बताउनुभयो ।
बगनासकाली गाँउपालिकाले तीन वडामा गरि गत बर्ष मनकामना जातको १४ टन मकै बिउ उत्पादन गरेको छ । सीमित क्षेत्रमा रहेको भूमिलाई उपयोग गर्दै गाउँपालिकाले ‘कृषि पकेट’ क्षेत्र बनाएर अघि बढ्दा कृषि उत्पादन बढाउन बल पुगेको छ ।