spot_img
Home Blog Page 18

माथागढी पूर्ण संस्थागत प्रसुती सेवायुक्त तथा पूर्ण खोप सुनिश्चित गाउँपालिका घोषित्

पाल्पा । माथागढी गाउँपालिकालाई पूर्ण संस्थागत प्रसुती सेवायुक्त गाउँपालिका तथा पूर्ण खोप सुनिश्चित गाउँपालिका घोषणा गरिएको छ ।
माथागढी गाउँपालिका–१ चिदीपानी, २ रुप्से र ३ कसेनीलाई गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा औपचारिक कार्यक्रमका बीच पूर्ण संस्थागत प्रसुती सेवायुक्त वडा घोषणा गरिएको थियो । त्यस्तै ५ हात्तिलुङ्ग, ६ गोठादी, ७ रहवास र ८ बहादुरपुरलाई सम्बन्धित वडामै उक्त घोषणा गरी वडा नं. ४ झडेवासँगै समग्र माथागढी गाउँपालिकालाई नै पूर्ण संस्थागत प्रसुती सेवायुक्त गाउँपालिका तथा पूर्ण खोप सुनिश्चित गाउँपालिका घोषणा गरिएको गाउँपालिका अध्यक्ष यम बहादुर चिदीले बताउनुभयो ।

लुम्बिनी प्रदेश सरकारद्धारा जारी गरिएको “पूर्ण संस्थागत प्रसुति सेवायूक्त स्थानीय तह र जिल्ला घोषणा तथा सुनिश्चितता सम्बन्धी मापदण्ड २०८०” बमोजिमका मापदण्ड पुरा गरी माथागढी गाउँपालिकालाई पूर्ण संस्थागत प्रसुति सेवायुक्त गाउँपालिका घोषणा गरिएको अध्यक्ष चिदीले बताउनुभयो । उहाँले स्वास्थ्य क्षेत्रमा गरिएको खर्च खर्च नभएर लगानी भएको र त्यसको प्रतिफल क्रमशः प्राप्त हुने त्यसका लागि गाउँपालिका लागि परेको, स्वास्थ्य सेवाको पहुँचबाट बाहिर रहेका नागरिकहरुलाई स्वास्थ्य सेवाको पहुँच पु¥याउन सामुदायिक स्वास्थ्य ईकाइहरु स्थापना गरिएको, सबै बर्थिङ्ग सेन्टरलाई गुणस्तरीयताका साथ संचालनमा ल्याईएको, २ वटा एम्बुलेन्स संचालनमा रहेको जानकारी गराउनुभयो ।

गाउँपालिका भित्रका सबै वडाहरुलाई पूर्ण खोप सुनिश्चितताको प्रमाण पत्र गाउँपालिकाका अध्यक्ष यम बहादुर चिदीले वडा अध्यक्षहरू र स्वास्थ्य संस्था प्रमुखलाई हस्तान्तरण गरिएको थियो । त्यस्तै जिल्ला समन्वय समिति पाल्पाका प्रमुख टंकनाथ खनालले गाउँपालिका अध्यक्ष चिदीलाई पूर्ण खोप सुनिश्चितताको प्रमाणपत्र प्रदान गर्नुभएको थियो । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि जिल्ला समन्वय समिति पाल्पाका प्रमुख टंकनाथ खनालले माथागढी गाउँपालिकाले स्वास्थ्यको क्षेत्रमा गरेको लगानी फलस्वरुप यो प्रतिफल प्राप्त भएको र यसलाई जोगाउन सबै पक्ष जिम्मेवार भएर लाग्नु पर्ने बताउनुभयो । कार्यक्रममा गाउँपालिका उपाध्यक्ष बिष्णुमाया लुङ्गचे, प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत रामप्रसाद घिमिरे, स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख डा.राजेन्द्र कुमार गिरी, गाउँपालिकाका प्रवक्ता तथा वडा नं. ४ का वडा अध्यक्ष शंकर दर्लामी थापा, सामाजिक बिकास समितिका संयोजक तथा वडा नं. १ का वडा अध्यक्ष राजकुमार पंन्थी, वडा नं. ३ का वडा अध्यक्ष तेज बहादुर घर्ती मगर, ने.क.पा.एमाले माथागढी ईन्चार्ज सन्तोष भट्टराई, ने.क.पा.माओवादीका प्रतिनिधी प्रकाश जि.सी. नेपाल परिवार नियोजन संघका शाखा प्रबन्धक सोवाकान्त न्यौपाने, समाजसेवी नारायण प्रसाद अधिकारी लगायतले शुभकामना मन्तव्य राख्नुभएको थियो ।

उक्त घोषणाका लागि लुम्बिनी प्रदेश सरकारको मुख्य चार मापदण्डहरू घरधुरी सर्वेक्षणबाट भेटिएका प्रोटोकल अनुसार कम्तीमा चार पटक गर्भ जाँच गरेका गर्भवती महिलाहरु कम्तिमा ९०५ हुनु पर्ने, सुत्केरी भएका मध्ये कम्तीमा ९५५ महिलाहरुले दक्ष प्रसुतिकर्मीको उपस्थितीमा स्वास्थ्य संस्थामा नै प्रसुति गराएको हुनु पर्ने, घरमा हुने प्रसुति शुन्य हुनु पर्ने, प्रोटोकल अनुसार तीन पटक सुत्केरी जाँच कम्तिमा ९०५ हुनु पर्ने रहेकोमा माथागढी गाउँपालिकाको आ.ब. ०७९/८० मा २४२ जना गर्भवती महिलाहरु मध्ये २३७ (९८५) जनाले गर्भ जाँच गराएको, जम्मा २४२ जना गर्भवती महिलाहरु सबैले स्वास्थ्य संस्थामा प्रसुति सेवा लिएको र २४१ (९९५) जनाले सुत्केरी जाँच गराएको, त्यस्तै यस चालु आ.ब.०८०/८१ को फागुण सम्ममा १८२ गर्भवती महिलाहरु मध्ये १७९ (९८५) जनाले गर्भ जाँच गराएको, १८२ गर्भवती महिलाहरु सबैले स्वास्थ्य संस्थामा प्रसुति सेवा लिएको र १८० (९९५) जनाले सुत्केरी जाँच गराएकोले पूर्ण संस्थागत प्रसुति सेवायुक्त पालिका घोषणा सम्भव भएको स्वास्थ्य शाखा प्रमुख केशव जिसीले बताउनुभयो ।

नेपाल पत्रकार महासंघको अधिवेशन सम्पन्न, जेठ २६ गते निर्वाचन हुँदै

पाल्पा । नेपाल पत्रकार महासंघ पाल्पा शाखाको १४ औं साधारण सभा तथा ११ औं अधिवेशन कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ । महासंघको केन्द्र, प्रदेश र जिल्लाको एकै दिन अर्थात् यही जेठ २६ गते निर्वाचन गर्ने केन्द्रीय कार्यसमितिले निर्णय गरिसकेको छ । कार्यक्रममा कोषाध्यक्ष मुक्ति प्रसाद न्यौपाने आर्थिक प्रतिवेदन र संस्थाका सचिव यज्ञमुर्ति तिमिल्सिनाले प्रस्तुत गर्नुभएको ३ वर्षीय कार्यकालको सांगठनिक प्रतिवेदन सर्वसम्मत पारित गरिएको छ ।

कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघ पाल्पाका अध्यक्ष रेखीराम रानाले पाल्पाली पत्रकारिता क्षेत्र शाखाको गरिमा कायम राख्न वर्तमान कार्य समिति पूर्ण रुपमा सफल भएको बताउनुभयो ।
उपाध्यक्ष भरत शर्माको स्वागत मन्तव्यबाट सुरु भएको कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि प्रेस स्वतन्त्रता सेनानी मेघराज शर्माले शुभकामना दिँदै पत्रकारले वस्तुनिष्ठ भएर समाचार सम्प्रेषण गर्नुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले पत्रकारिताको गरिमालाई उँचो बनाइराख्न पत्रकार नै जिम्मेवार हुनुपर्ने बेला आएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा शाखाका पूर्व सभापति एवम् प्रेस स्वतन्त्रता सेनानी गोविन्द भट्टराईले पत्रकार महासंघ पाल्पा शाखा र पाल्पाली पत्रकारिता क्षेत्रको गौरवपूर्ण इतिहास रहेको बताउनुभयो । पूर्व सभापति एवम् प्रेस स्वतन्त्रता सेनानी झपेन्द्र गैरेले स्थानीय मिडिया जोगाउने अभियान कै रूपमा लैजान र युग सुहाउँदो मिडिया बनाउनुपर्ने बताउनुभयो ।

शाखाका निवर्तमान अध्यक्ष राजेशकुमार अर्याल, सल्लाहकार कमलराज तिमिल्सिना, प्रेस युनियनका केन्द्रीय उपाध्यक्ष माधव अर्याल, नेपाल पत्रकार महासंघका केन्द्रीय परिषद् सदस्य गीता ज्ञवाली, प्रदेश परिषद् सदस्य मिलन बिक, प्रेस चौतारी नेपाल पाल्पाका अध्यक्ष कृष्ण कार्की, प्रेस युनियन पाल्पाका सभापति मन गैरे, समाजवादी प्रेस संगठन पाल्पाका अध्यक्ष पदम गैरे, जनचेतना दैनिकका सम्पादक जगदीश भट्टराईले शुभकामना मन्तव्य राख्नुभएको थियो ।

तानसेनमा सामुहिक रूपमा अक्ष्य तृतीया मनाइयाे

पाल्पा / सृजनशील टाेल बिकास संस्था तानसेनले अक्ष्य तृतीयाकाे अवसरमा जाैकाे सातु तथा खुदेपानी सामुहिक रूपमा खुवाएकाे छ । संस्थाले बिहान १० बजेदेखि ४.३० सम्म करिव ६ सय जनालाई जाैकाे सातु र खुदेपानी खुवाएकाे हाे । पुरानाे प्रचलन र अनुभवलाई नया पुस्तालाई पनि सिकाउने र जानकारी गराउने उद्वेश्यले उक्त कार्यक्रम गरिएकाे संस्थाकी अध्यक्ष सरस्वती शर्मा बस्यालले बताउनुभयाे । ८४ बर्षीय जेष्ठ नागरिकबाट कार्यक्रमकाे उदघाटन गरिएकाे थियाे ।

रिब्दीकाेटमा खुल्याे पहाडी जिल्लामै पहिलाे कपडा बैंक

पाल्पाको रिब्दिकोटमा पहाडी क्षेत्रमै पहिलो क्लोथ बैङक अर्थात कपडा बैङकको शुभारम्भ गरिएको छ । क्लोथ एण्ड फुड बैङक नेपालसंगको सहकार्यमा गाउँपालिकाले बिहिवार एक कार्यक्रमको आयोजना गरि कपडा बैङकको सुरुवात गरेको हो ।                 प्रयोगमा नआउने कपडाहरुलाई संकलन गर्ने र त्यसको पुर्नप्रयोगबाट विशेस गरि कपडा बिहिनलाई निशुल्क वितरण गर्ने उद्धेश्यले कपडा बैङक सुरु गरिएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष नारायण बहादुर कार्कीले बताए । उनले भने, ‘समाजमा धेरै कुराको गरिबी छ त्यसमा पनि खान र लाउन पाउनु मानिसको पहिलो सर्त हुन्छ यसअन्तर्गत निशुल्क रुपमा कपडा वितरण गर्न सकिने यो तरिका वास्तवमै उपयुक्त छ त्यसैले हामिले सुरु गरेका छौँ ।’ गाउँपालिका अध्यक्ष कार्कीले यसको प्रारम्भ गर्न ढिलो भएको बताउँदै पुण्यको कामको सुरुवात गर्न पाएकोमा खुशि ब्यक्त गरे । पालिकाकामा संकलित प्रयोगमा नआएका पुराना लत्ता कपडाहरुलाई पुनः प्रशोधन अर्थात रि–साइकल गरि आवश्यकताका आधारमा मौसमअनुसार कपडा निःशुल्क वितरण गरिने अध्यक्ष कार्कीको भनाई छ ।
सङ्कलित कपडा र अन्य बस्तुलाई ‘क्लोथ एन्ड फुड’ बैङ्कले ‘रिसाइकल’ गर्नेछ । रिसाइकल गरिएका कपडाहरुलाई माग तथा स्थानीय तहको सिफारिसका आधारमा निशुल्क वितरण गरिने छ । विपन्न तथा गरिब वर्गलाई उनीहरुको घरघरमै कपडा वितरण गर्ने अभियानमा सहभागी हुन बैङ्कका अध्यक्ष कमल जिसीले अनुरोध गरेका छन ।
गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत लेखनाथ पोखरेलले दान गर्नका लागि कुनै अवसर र नगद नचाहिने भन्दै आफनो घर छिमेकमा रहेका कपडाहरु संकलन गरि गाउँपालिका कार्यालय परिसरमा रहेको बैङ्ककमा जम्मा गरिदिन आग्रह गर्नुभयो ।
१८७ स्थानीय तहमा कपडा बैङ्कक संचालन हुने क्रममा छ । यहि सातानै बैङ्ककले पाल्पाका विभिन्न स्थानीय तहका कपडा बिहिनलाई कपडा वितरण गरेको छ ।

 

मातातीर्थ औसीको अवसरमा १९ जना आमाहरुलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान

पाल्पा । मातातीर्थ औसीको अवसरमा तानसेन १ मेहल्धारामा रहेको सृजनशील टोल विकास संस्थाको आयोजनामा १९ जना आमाहरुलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान गरिएको छ ।

कार्यक्रमको अवसरमा शुभकामना आदानप्रदान पनि गरिएको थियो । सम्मानित आमाहरुले यो सम्मानले आफूहरु खुशी भएको बताउनुभयो । संस्थाकी अध्यक्ष सरस्वती शर्मा बस्यालले यो दिवसले सबै आमाहरुको दीर्घ जीवनका लागि भगवानले आर्शिवाद प्रदान गरुनु भन्नुभयो ।

संस्थाकी उपाध्यक्ष भवानी शर्माको स्वागत, सचिव सुस्मिता रेग्मीको संचालन र अध्यक्ष सरस्वती शर्मा बस्यालको अध्यक्षतामा कार्यक्रम चलेको थियो । कार्यक्रमको अवसरमा भजन कृतन पनि प्रस्तुत गरिनुका साथै नाचगान समेत गरिएको थियो ।

 

बगनासकाली गाउँपालिकाद्वारा अभिभावक बिहीन बालबालिकाको अभिभावकत्व ग्रहण

पाल्पा । बगनासकाली गाउँपालिकाले पालिका भित्रका १९ जना बालबालिकाहरुको अभिभावकत्व ग्रहण गरेको छ ।

गत वर्ष १९ जना बालबालिकाहरुको अभिभावकत्व ग्रहण गरी प्रति बालबालिका मासिक १ हजार रुपैयाँका दरले गाउँपालिकाले उनीहरुका लागि शैक्षिक सहयोग खर्च उपलब्ध गराएको गाउँपालिका अध्यक्ष सरस्वती चिदीले बताउनुभयो ।

गाउँपालिकाको लोककल्याणकारी कार्यक्रमको रुपमा अगाडि बढाइएको यो कार्यक्रमबाट अभिभावक बिहीन बालबालिकाहरुको शिक्षा दिक्षाका लागि राम्रो सहयोग पुगेको छ । जसबाट अभिभावक बिहीन बालबालिकाहरू खुशी छन् । यो वर्षका लागि बिद्यालयहरुबाट निवेदन आह्वान गरिएको र वडाहरुबाट निवेदन संकलन भई आउने क्रम जारी रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

स्थानीय सरकार नागरिकको सबैभन्दा नजिकको सरकारको रुपमा रहेको र नागरिकहरुका अप्ठेरोहरुमा सदैब सँगै रहेको अनुभुति गराउने गरी काम गरिरहेको बताउनुहुदै अध्यक्ष चिदीले अभिभावक बिहीन बालबालिकाहरुको शिक्षा दिक्षाका लागि सहयोगी होस् भन्ने उद्देश्यले मासिक १ हजार रुपैयाँ गाउँपालिकाबाट उपल्ब्ध गराउदै आएको बताउनुभयो ।
बगनासकाली गाउँपालिकाले बालबालिका र शिक्षा क्षेत्रको विकासका लागि योजनाबद्ध कार्यक्रम गर्दै आएको छ । जिल्लाकै पहिलो स्थानीय बालमैत्री शासन कार्यक्रम लागू भएको यस गाउँपालिकाले बालमैत्री कार्यक्रमहरुलाई निरन्तरता दिँदै आएको छ ।

बालअधिकार शैक्षिक बिकासका सन्दर्भमा बगनासकालीमा धेरै कामहरु भइरहेको बगनासकाली गाउँपालिकाका बालकल्याण अधिकारी नारायण तिमिल्सेनाले बताउनुभयो । वडा नं. ६ यम्घा दर्पुकका बोटे जातिका बालबालिकाहरुको नियमित शिक्षाका लागि सहयोगी हुने गरी गाउँपालिकाले बोटे जातिबाटै हेरालु शिक्षिकाको ब्यवस्था गरेको छ । बोटे जातिका बालबालिकामा अहिलेपनि नियमित रुपमा बिद्यालय नजाने र कक्षा छोड्ने दर बढी छ । यो समस्या समाधान गर्नका लागि स्थानीय भगवती आधारभुत बिद्यालयमा रुपा बोटे हेरालु शिक्षिकाको रुपमा रहनुभएको छ । शिक्षिका बोटेले बोटे जातिका बालबालिकाहरुलाई घरघरमा पुगेर बिद्यालयसम्म र लैजान पहल गर्दै आउनुभएको छ । यसको प्रभाव राम्रो देखिएको छ ।

त्यस्तै बगनासकालीले कक्षा १ देखि ३ सम्मका लागि स्थानीय पाठ्यक्रम र पाठ्यपुस्तक निर्माण गरी बिद्यालयहरुमा पठाएको छ । उक्त पाठ्यपुस्तकबाट बिद्यार्थीहरुले स्थानीय बिषय बस्तुबारे जान्ने बुझ्ने मौका पाएका छन् ।
यस वर्ष देखि बगनासकाली गाउँपालिकाले शिक्षा क्षेत्रमा जिल्लामै नमुना कार्यक्रम संचालनमा ल्याएको छ । कोभिड लगायत अन्य कारणले बिद्यार्थीहरुमा भएको शैक्षिक उपलब्धीको ह्रासको विषयमा अध्ययन गर्नका लागि नियमित परीक्षा बाहेक २ वटा छुट्टै परीक्षा समेत सञ्चालन गरिएको छ ।

बेसलाईन टेस्ट र इनलाइन टेस्टका माध्यमबाट बिद्यार्थीहरुको शैक्षिक उपलब्धी मापन गरिएको हो । यसको ब्यवस्था गाउँपालिका आफैले गरेको थियो । परीक्षाका लागि निरीक्षक समेत फरक बिद्यालयको राखिएको र फरक बिद्यालयका शिक्षकले कापी जाँच गरी सम्बन्धित बिद्यालयलाई सुधार गर्न पर्ने पक्ष सहितको जानकारी गराइएको र पुनः ३ महिनापछि इनलाइन टेस्ट मार्फत उनीहरुमा आएको परिवर्तन र सिकाई उपलब्धीको मापन गरिएको तिमिल्सेनाले बताउनुभयो ।

यसबाहेक गाउँपालिका शिक्षा शाखा मार्फत बिभिन्न रचनात्मक कार्यक्रमहरू संचालन हुदै आएको गाउँपालिकाका शिक्षा शाखा प्रमुख गुनाराम खनालले बताउनुभयो । मासिक साप्ताहिक अतिरिक्त क्रियाकलाप, राष्ट्रपति रनिङ शिल्ड लगायतका कार्यक्रमहरू पनि शाखा मार्फत हुदै आएको उहाले बताउनुभयो । आगामी दिनमा पनि शिक्षक, बिद्यार्थी, अभिभावक लगायतको सहयोग समन्वय र सुझावका आधारमा अन्य कार्यक्रमहरु संचालन गर्दै जाने उहाले बताउनुभयो ।

 

शिक्षामा रम्भाको नमूना अभ्यासः बिद्यार्थीको बीमादेखि गुरुकुलसम्म

पाल्पा । रम्भा गाउँपालिकाले जिल्लामा नमुना कार्यक्रमहरू संचालन गर्दै आएको छ । यस आलेखमा हामीले रम्भा गाउँपालिकाले शिक्षा क्षेत्रमा गर्दै आएका रचनात्मक कार्यक्रमहरुलाई उठान गर्ने कोशिष गरेका छौं ।

रम्भा गाउँपालिकाले शैक्षिक कार्यक्रम अन्तरगत १० वर्षे गाउँ शिक्षा योजना बनाएको छ । उक्त योजना गाउँसभाबाट पास समेत भइसकेको छ । योजनामा शिक्षा विकासको अल्प कालिन मद्यकालीन र दीर्घकालिन योजनाहरुलाई समावेश गरिएको छ ।

रम्भाको जिल्लाकै नमुना कार्यक्रमको रुपमा रहेको एउटा महत्वपूर्ण कार्यक्रम सिक्दै पढ्दै पनि हो । बिद्यार्थीलाई सिकाउने, टिकाउने र बिकाउने कार्यक्रम अन्तरगत यो कार्यक्रम संचालन गरिएको हो । यो कार्यक्रम अन्तरगत गाउँपालिकाले हरेक वर्ष कक्षा ६ देखि १२ सम्मका बिद्यार्थीहरुलाई बिभिन्न ७ प्रकारका तरकारी बालीको बिउ बितरण गरिएको छ । यसरी पालिकाबाट प्राप्त बिउ बिद्यार्थीले आफ्नो घरको करेसबारीमा लगाउँछन् । यो कार्यमा वडामा रहेका कृषि प्राविधिकहरूले पनि सहजीकरण गर्छन् । बिद्यार्थीहरुको करेसाबारीमै पुगेर उनीहरुको मेहनत र उत्पादनको अवस्था समेत हेरिने र सोही बमोजिम प्राक्टिकलको नम्बर दिने गरिएको छ ।

शिक्षाक्षेत्र अन्तरगत नै रम्भामा जिल्लाका अन्य पालिकाहरुमा भन्दा नमुना काम भएको छ । सरकारले कक्षा १ देखि ५ सम्म दैनिक दिवाखाजा वापत दैनिक प्रतिबिद्यार्थी १५ रुपैयाँ उपलब्ध गराउने गरेकोमा रम्भामा कक्षा ६ देखि ९ सम्मका बिद्यार्थीहरुलाई पनि समेटिएको छ । यसको खर्च गाउँपालिकाले बेहोर्दै आएको छ । अहिले यहाँका बिद्यार्थीहरुले दैनिक २० रुपैयाँका दरको खाजा खादै आएको शिक्षा शाखा प्रमुख मिना आचार्यले बताउनुभयो । गाउँपालिकाको यो असल अभ्यासबाट बिद्यार्थीहरू खुशी भएका छन् ।

रम्भा गाउँपालिको शिक्षा कार्यक्रम अन्तरगत गुरुकुलम शिक्षा पनि महत्वपूर्ण कार्यक्रम हो । यस अन्तरगत संस्कार सहित आविस्कार नारा सहित संस्कृत ब्याकरण सहित संस्कृत भाषाका ३ र बाँकी बिषय अंग्रेजी माध्यममा पढाइ हुदै आएको छ । यहाँ हाल ५० जना भन्दा बढी बालबालिकाहरु रहेका छन् ।

त्यस्तै रम्भा गाउँपालिकाले जिल्लामै पहिलो पटक बिद्यार्थीहरुको दुर्घटना बिमा गरिदिएको छ । गाउँपालिकाले शिक्षक कर्मचारी, गाउँपालिकामा कार्यरत कर्मचारी र बिद्यार्थीहरुको एकमुष्ट रुपमा दुर्घटना बिमा गरेको हो । जस अन्तरगत शिक्षक कर्मचारीको रु ३ लाख र बिद्यार्थीको १ लाख रुपैयाँको दुर्घटना बिमा गरिएको गाउँपालिका शिक्षा शाखा प्रमुख आचार्यले बताउनुभयो । त्यस्तै हालै शिक्षक कर्मचारी र गाउँपालिका बीच कार्यसम्पादन करार सम्झौता कार्य भएको उहाँले बताउनुभयो ।

गाउँ शिक्षा सम्बन्धी कार्यक्रमहरुलाई प्राथमिकता दिई अगाडि बढाएकै कारण पनि राम्रो प्रतिफल देखिएको गाउँपालिका अध्यक्ष बिष्णु प्रसाद भण्डारीले बताउनुभयो । आधुनिक र प्रविधिमैत्री रुपमा ब्यवहारिक रुपमा पढाई हुन थालेपछि कतिपय बन्द हुने अवस्थामा पुगेका सामुदायिक बिद्यालयहरुमा पनि बिद्यार्थीहरुको संख्या बढेको अध्यक्ष भण्डारीले बताउनुभयो । शिक्षा क्षेत्र राम्रो भयो भने मात्र सबै क्षेत्र राम्रो हुने भएकोले पनि आफूहरुले पहिलो प्राथमिकताको रुपमा शिक्षा क्षेत्रलाई नै लिएको अध्यक्ष भण्डारीको भनाई छ ।

 

 

बाख्रापालक किसानको प्रवर्धनमा रिब्दीकोटको जोड

पाल्पा । रिब्दीकोट गाउँपलिका–५ कुखुमखोला नयाँटोलाका ४७ वर्षीय उमानसिं रानाले ब्यवसायिक रुपमा बाख्रापालन गर्दै आउनुभएको छ ।
उहाँ बैदेशिक रोजगारीका लागि मलेसियामा ३ वर्ष र कतारमा २ वर्ष बसेर नेपाल फर्कनुभयो । बिदेशमा धेरै दुःख गर्दा पनि राम्रो आम्दानी भएन । एकातिर घरपरिवारसँग टाढा रहनुपर्ने र अर्कोतर्फ सोचेजति आम्दानी नभएपछि रानाले घरमै फर्केर बाख्रापालन थाल्नुभएको हो ।
अहिले रानाको खोरमा ३२ वटा बाख्रा छन् । आफ्नो केही बारी सहित ३ रोपनी जग्गा भाडामा लिएर ब्यवसायिक रुपमा तरकारी खेती समेत गर्दै आएको रानाले बताउनुभयो ।  रानाका २ छोरी छन् । ठूली छोरीले ब्याचलर र सानी छोरीले कक्षा १२ मा पढ्छन् । छोरीहरू पढाउन र घर खर्च चलाउन बाख्रापालन र तरकारी खेतीको आम्दानीबाट सहज भएको उहाँको भनाई छ ।
रानाकी श्रीमति प्रेमी रानाले बाख्रापालन सजिलो पनि हुने र आम्दानी पनि बढी हुने बताउनुभयो । उहाँहरुलाई रिब्दीकोट गाउँपालिकाले अघिल्लो आर्थिक वर्षमा खोर ब्यवस्थापनका लागि २५ हजार अनुदान उपलब्ध गराएको थियो । त्यही रकमबाट खोर ब्यवस्थापनको काम भएको छ । पालिकाको पशुसेवा शाखा मार्फत प्राविधिक सहयोग हुँदै आएको छ ।
पालुङमैनादीका धन बहादुर कुँवरले पनि आकृति कृषि तथा पशुपंक्षी फर्म दर्ता गरी ब्यवसायिक रुपमा बाख्रापालन र तरकारी खेती गर्दै आउनुभएको छ । ३ वर्ष मलेसिया बसेर फर्कनुभएका कुँवरले २०७२ सालदेखि निरन्तर रुपमा कृषि कार्य गर्दै आउनुभएको छ । गाउँमै बसेर कृषि तथा पशुपालनको काम गर्दा परिवारसँगै पनि रहन पाइने र राम्रो आम्दानी हुने भएकोले पनि आफू यही काममा लागिपरेको उहाँको भनाई छ । तरकारी र बाख्रा जति उत्पादन भएपनि बजारीकरणको लागि समस्या नरहेको उहाँको भनाई छ ।
यसअघि गाउँपालिकाबाट घास काट्ने चापकटर ५० प्रतिशत अनुदानमा उपलब्ध भएको र अघिल्लो वर्ष खोर सुधारका लागि २० हजार रुपैयाँ अनुदान भएको उहाँले बताउनुभयो । गाउँपालिकाका कृषि तथा पशु प्राविधिकहरू समय समयमा आफ्नो खोर तथा बारीमा आएर समस्याको समाधान गरिदिने गरेको उहाँले बताउनुभयो ।
रिब्दीकोट गाउँपालिकाकी पशुसेवा शाखा प्रमुख गीता नेपालीले गाउँपालिकाले कृषि र पशुपालनका लागि महत्वपूर्ण कार्यक्रम गर्दै आएको बताउनुभयो । किसानहरुको माग संकलन गरी मागको आधारमा तालिम, प्राविधिक सहयोग तथा अनुदानका कार्यक्रम संचालन गर्दै आएको उहाँले बताउनुभयो ।
गाउँपालिका अध्यक्ष नारायण बहादुर कार्कीले रिब्दीकोट गाउपालिकाको मुख्य सम्भावनाको रुपमा कृषि र पशुपालन भएकोले गाउपालिकाले सोही बमोजिम नीति कार्यक्रम बनाउँदै आएको बताउनुभयो । गाउपालिकाले बाख्रापालक किसानहरुका लागि खोर व्यवस्थापनका लागि अघिल्लो वर्ष ९० जनालाई अनुदान उपलब्ध गराएको र अन्य समयमा पनि तालिम तथा प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउँदै आएको बताउनुभयो । “बिदेशबाट फर्केका युवा र बिदेश जान चाहेका युवाहरुलाई बिदेशमा भन्दा पनि स्वदेशमै धेरै अवसर र सम्भावना छ भन्ने देखाउनका लागि गाउँपालिकाले योजना बनाएको छ ।” अध्यक्ष कार्कीले भन्नुभयो ।

माथागढी ३ सराई वडाका योजना र कार्यक्रम प्रभावकारी रुपमा चल्दै

पाल्पा । माथागढी गाउँपालिका वडा नं. ३ का अध्यक्ष तेज घर्तीले चालु आर्थिक वर्षका योजनाहरुको सफल कार्यान्वयनका लागि आफूहरू निरन्तर लागिपरेको बताउनुभएको छ । उहा“ले वडाभित्र योजनाहरुको काम र अनुगमन प्रभावकारी रुपमा चलिरहेको बताउनुभयो ।

पाल्पा समाचारपत्रसँग कुराकानी गर्दै अध्यक्ष घर्तीले वडाभित्र वडा, पालिका, प्रदेश र संघ मार्फत बिनियोजित बजेटमार्फत संचालित योजनाहरुको नियमित अनुगमन कार्यलाई महत्व दिइएको र अनुगमन समितिले स्थलगत रुपमा अनुगमन गरी सुधार गर्नुपर्ने विषयहरुलाई तत्काल सुझावको रुपमा दिने गरिएको बताउनुभयो ।

वडामा सञ्चालित योजनाहरू मध्ये लगभग ९० प्रतिशत बढी योजनाहरू सम्पन्न भइसकेको र बाँकी केही योजनाहरुको काम पनि तीव्र रुपमा भइरहेको अध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो । वडामा अधिकांश योजना उपभोक्ता समिति मार्फत सञ्चालित छन् । केही योजनाहरुको काम कोटेशन मार्फत निर्माण व्यवसायीसँग सम्झौता गरी गरिएको छ । विद्यालय, कुवा मर्मत, सडक स्तरोन्नती कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षा, सडक पूर्वाधार, खानेपानी, सिंचाई, भौतिक संरचना निर्माणका साथै मानवीय तथा सामाजिक विकासका योजनाहरु पनि वडाभित्र सञ्चालनमा रहेको अध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो ।

बालबालिकादेखि अभिभावक सम्मलाई सचेतनाः
यो वडाले यस वर्ष बालबालिकादेखि अभिभावकसम्मलाई जागरण र सचेतनाको कार्यक्रम गरेको छ । यो कार्यक्रम जिल्लामै नमुना कार्यक्रम हो ।

यस कार्यक्रम अन्तरगत वडाभित्र रहेका ६ वटा बिद्यालयमा बिद्यार्थी, शिक्षक, अभिभावक र स्थानीय नागरिकहरुलाई सहभागी गराई बाल बिवाह न्यनुीकरण, नारी सचेतना, लागू औषध र यसबाट हुने हानी तथा बच्ने उपाय, कक्षा छोड्ने दर न्यूनीकरण, मातृशिशु स्वास्थ्य लगायतका बिषयमा सहजीकरण र सडक नाटक प्रस्तुत गरिएको थियो । यो कार्यक्रमका लागि वडाले ५ लाख रुपैयाँ बिनियोजन गरेको थियो । यो कार्यक्रमबाट १ हजार बढी नागरिकहरू लाभान्वित भएको वडाध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो ।
आन्तरिक राजश्व संकलन बढी
यो वडाले चालु आर्थिक वर्षको बैशाख २४ गतेसम्म १७ लाख ८४ हजार ५ सय ६५ रुपैयाँ आन्तरिक राजश्व संकलन गरेको छ । वडाका विभिन्न सेवा, गतिविधि र श्रोत उपयोग वापत राजश्व संकलन गरिएको वडाध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो । यसरी आन्तरिक राजश्व बढी उठाउनेमा यो वडा पालिकामै पहिलो हो । यो आर्थिक वर्षमा २५ लाखसम्म आन्तरिक राजश्व उठाउने उद्देश्य रहेको वडाध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो । माथागढी गाउँपालिकामा सबैभन्दा धेरै राजश्व यो वडाले गाउँपालिकाका ८ वटा वडा मध्ये ३ नं. वडा कार्यालय कसेनीले सबैभन्दा धेरै राजश्व संकलन गरेको अध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो ।

कृषि क्षेत्र प्राथमिकतामा
कसेनीको अधिकांश भुभाग कृषि तथा पशुपालनका लागि उपयुक्त रहेको छ । यसकारण पनि वडाले कृषि तथा पशुपालनका कार्यक्रमहरुलाई प्राथमिकता दिएको छ । सोही बमोजिम हालै वडाभित्रका १ सय जना बढी किसानलाई कृषि सामग्री वितरण गरिएको हो ।

ओलेस क्षेत्रमा धनियाँ खेतीको राम्रो सम्भावना रहेकोले धनिया पकेट क्षेत्र निर्धारण गरि सिंगो गाउँलाई पुग्ने गरि १ सय किलो धनियाँको बिउ वितरण गरिएको छ । अन्य २० जना किसानाई ५० किलो धनियाको बिउ वितरण गरिएको हो । २५ जनालाई प्लाष्टिक मल्चिङ, ३५ जनालाई प्लाष्टिक टनेल, ३७ जनालाई स्प्रेयर र ७ जनालाई पोखरीका लागि प्लास्टिक वितरण गरिएको वडाध्यक्ष घर्तीले बताउनुभयो ।

झण्डै बन्द भइसकेको सामुदायिक बिद्यालय अहिले नमूना बन्दैछ

पाल्पा । केही वर्ष अघिसम्म जम्मा बिद्यार्थी संख्या ५ मा झरेपछि बिद्यालय बन्द हुने स्थितिमा पुग्यो । स्थानीय युवा समाजसेवी, शिक्षासेवी सबैले छलफल गरे । बिद्यालयलाई कसरी प्रभावकारी रुपमा संचालन गर्न सकिन्छ भन्नेबारे प्रसस्त छलफल भयो ।
सबैको सहमतिमा बिद्यालय गाउँलेहरुका लागि पायक पर्ने स्थानमा सार्ने तयारी गरियो । माथागढी गाउँपालिका–१ चिदीपानीको बरपोखरीमा संचालन हुँदै आएको उक्त ज्ञानोदय आधारभूत विद्यालय २०७८ साल साउन ११ गते सोही वडाको एक्लेवरमा स्थानान्तरण गरियो ।
बिद्यालय नयाँ स्थानमा सारेपछि सबै सरोकारवालाहरुको अग्रसरतामा बिद्यालयमा बिद्यार्थी संख्या बढ्न थाले । शिक्षक, अभिभावक, जनप्रतिनिधि र सरोकारवालाहरुको संयुक्त पहलकै कारण यो विद्यालय अहिले जिल्लामै नमुना बनेको छ । २०३० सालमा स्थापना भएको उक्त बिद्यालयले हालै स्वर्णमहोत्सव कार्यक्रम समेत गरेको छ ।
अहिले १ सय ७५ जना विद्यार्थी रहेको बिद्यालयका प्रधानाध्यापक बिजयदीप पन्थीले बताउनुभयो । अघिल्लो वर्ष यो बिद्यालयमा १ सय ५३ जना बिद्यार्थी थिए । चालु शैक्षिक सत्रबाट बिद्यालयमा कक्षा ७ को अध्यापन पनि सुरू भएको छ । बिद्यार्थी संख्या बढ्दै गएका छन् ।
अहिले नयाँ भर्नामा कतिपय बिद्यार्थी नीजि स्कुलबाट पनि भर्ना हुन आएको प्रधानाध्यापक पन्थीले बताउनुभयो । हाल यो बिद्यालयमा ४ जना दरबन्दी संघीय अनुदान, पालिका अनुदानमा २ जना, नीजि स्रोतमा २ जना, सिकाई केन्द्रमा १ जना र कार्यालय सहयोगी २ जना कार्यरत छन् । नर्सरीदेखि कक्षा ७ सम्म नै अंग्रेजी माध्यममा पठनपाठन हुदै आएको प्रअ पन्थीले बताउनुभयो ।
बिद्यालयले गुणस्तरीय शिक्षाका अलावा बिद्यालयमा रचनात्मक कार्यक्रमहरू समेत गर्दै आएको छ । हरेक शुक्रवार २ बजेपछि बिद्यालयमा रचनात्मक कार्यक्रम र प्रतियोगिताहरू हुँदै आएको र बिद्यार्थीहरुको पनि सक्रिय सहभागिता रहँदै आएको प्रअ पन्थीले बताउनुभयो ।
एक्लेवरमा माथागढी बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाको भवनमा अस्थायी कक्षाकोठा व्यवस्थापन गरि अहिले बिद्यालय संचालन गरिएको हो । विद्यालय संचालनका लागि सहकारीले निःशुल्क रुपमा भवन उपलब्ध गराएको थियो । अघिल्लो वर्ष काजु मासा काकिमी ओके बाजेको पहलमा ३७ लाख आर्थिक सहयोगमा ४ कोठे पक्की भवनको निर्माण भएको छ । त्यस्तै राष्ट्रपति शैक्षिक सुधार कार्यक्रमबाट ५० लाख रुपैयाँको लागतमा अर्को भवन निर्माण कार्य चलिरहेको र भवन निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको उहाँले बताउनुभयो । उहाँले बिद्यालयमा हालै बालमञ्च गठन गर्ने कार्य सकिएको र बालमञ्च मार्फत बिद्यालयमा बालबालिकासँग सम्वन्धित कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्ने तयारी रहेको बताउनुभयो ।
माथागढी गाउँपालिका वडा नं. १ का अध्यक्ष राजकुमार पन्थी यो बिद्यालयको बिद्यालय व्यवस्थापन समितिको अध्यक्षको रुपमा रहनुभएको छ । अध्यक्ष पन्थीले यो बिद्यालयको आजको सफलताको अवस्थासम्म आइपुग्नुमा सबै पक्षको सहयोगको प्रतिफल भएको बताउनुभयो । उहाँले बिद्यालयलाई आगामी दिनमा थप समयसापेक्ष बनाउँदै प्रविधिमैत्री शिक्षा प्रदान गर्दै अगाडि बढाउने योजना रहेको अध्यक्ष पन्थीले बताउनुभयो ।