spot_img
Home Blog Page 11

तानसेनका डेरी तथा फेन्सी पसलमा नियमित अनुगमनको अभाव

पाल्पा । बजार अनुगमनको दायरा फराकिलो नहुदा दुध तथा फेन्सी पसलहरुमा मनोमानी बढेको उपभोक्ताहरुको गुनासो छ ।

स्थानीय तहले कहिलेकाहि मात्र किराना पसलहरुमा अनुगमन गरेपनि दुध डेरी र फेन्सी पसलहरुमा अनुगमन हुन सकेको छैन । जसका कारण मूल्यमा एकरुपता र गुणस्तरीयताको समस्या रहेको उपभोक्ताहरुको गुनासो छ ।

किराना पसलहरुमा कहिलेकाहि अनुगमन गरिएपनि दुध डेरी फेन्सी पसलहरुको अनुगमन नहुदा दुधको गुणस्तरीयता र मूल्यमा एकरुपता देखिदैन भने फेन्सी पसलहरुमा पनि पसल र ग्राहक अनुसार मूल्य कायम गरिने गरिएको छ । यसबारे अनुगमन आवश्यक रहेको उपभोक्ताहरुको गुनासो छ ।

सदरमुकाम तानसेनमा संचालित दुध डेरीहरुमा गरिएको अनुगमनमा ५० प्रतिशत बढी डेरीहरुमा दुधको गुणस्तर कायम नभएको पाइएको छ । स्थानीय प्रशासन र जिल्लास्थित सरोकारवाला निकायले गरेको संयुक्त अनुगमनमा भैसीको दुधको गुणस्तर कम भएको पाइएको खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण कार्यालय पाल्पाका प्रमुख नरेश श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

तानसेनका १० वटा डेरीको अनुगमन गरी नमूना परीक्षण गर्दा ५ वटा डेरीको दुधमा गुणस्तर पुरा नभएको भेटिएको उहाँले बताउनुभयो । सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी भक्तीसरा रानाले गुणस्तरीय वस्तु तथा सेवा उपभोग गर्न पाउने उपभोक्ताको अधिकार विपरीत कार्य गरेका डेरीहरुलाई सचेत गराई जरिवाना समेत गरिएको बताउनुभयो । उपभोक्ता संरक्षण ऐन २०७५ अन्तरगत सेचत गराई नगद जरिवाना गरिएको उहाँले बताउनुभयो । यस्तै अन्य डेरीहरुमा पनि सरसफाई नगरेको, ब्रान्डिङ नगरी उत्पादित वस्तुको विक्री गर्दै आएको फेला परेपछि मापदण्ड पूरा गर्न सुझाव दिइएको छ । यस्तै प्रकारको अनुगमन र परीक्षण गत जेठ महिनामा पनि गरिएको र मापदण्ड नपुगेका डेरीहरुलाई सचेत गराइएपनि सुधार नभएको रानाले बताउनुभयो ।

 

भगवती रथयात्राको तयारी चल्दै, मन्दिरलाई ३ तले बनाउने तयारी

पाल्पा । तानसेनस्थित ऐतिहासिक रणउजीरेश्वरी भगवती मन्दिरमा हरेक वर्ष हुँदै आएको आएको भगवती रथयात्राको तयारी तीव्र भएको छ ।
यस वर्ष भदौ ११ गते मंगलवार हुने रथयात्रालाई भब्य बनाउने गरी तयारी भइरहेको भगवती गुठीका अध्यक्ष अशोककुमार महर्जनले बताउनुभयो । नेपालले अ्रग्रेजलाई युद्धमा पराजित गरी बिजय हासिल गरेको खुसीयालीमा हरेक बर्ष कृष्णजन्माष्टमीको अर्को दिन धुमधामका साथ बिजय उत्सव स्वरुप रणउजीरेश्वरी भगवतीको रथजात्रा निकाल्ने प्रचलन रहदै आएको छ । विश्वको भु–भागलाई आफ्नो मुठ्ठीमा कब्जा गरेको ब्रिटिश सम्राज्यवादलाई समेत नेपालले पराजित गरेको सम्झनामा पाल्पामा बिजय उत्सव स्वरुप सो जात्रा निकालि“दै आएको छ । तत्कालीन समयमा नेपाली सेनाले चलाएको उक्त विजयी जात्रा हालसम्म आइपुग्दा पाल्पाको सबैभन्दा ठुलो पर्व र जात्राको रुपमा परिचित भएको छ । कर्णेल उजीर सिंह थापाले वि.सं. १८७६ मा निर्माण गरेको रथलाई नै हाल सम्म विजय जात्राको रुपमा संचालन गरिदै आइएको हो ।
 अंग्रेज संगको युद्धमा जानु अघि तत्कालीन प्रशासक उजिर सिंह थापाले आफूले युद्धमा विजयी प्राप्त गरेमा तानसेनमा भगवतीको ठुलो मन्दिर बनाउने र प्रत्येक वर्ष बिजय जात्रा संचालन गरेर भगवतीको महिमा फैलाउने भाकल गरेको इतिहासमा उल्लेख छ । राष्ट्रको जित भएको अवसरमा यस जात्रालाई राष्ट्रिय जात्राको रुपमा पनि लिइन्छ ।
लडाइ चलिरहेको समयमै अमर सिंह थापाको मृत्यु भएपछि गोर्खाली प्रशासकको रुपमा पाल्पामा उजिर सिंह थापा नियुक्त भएका थिए । थापाले अग्रेज संगको युद्धमा बुटवलको जितगढी लगायतको क्षेत्रमा बिजय हासिल गरेको स्वरुप पाल्पामा भगवती जात्रा मनाउन थालिएको किंम्वदन्तीमा उल्लेख छ ।  यो दिनलाई पाल्पाको एउटा महत्वपूर्ण पर्वको रुपमा समेत लिइन्छ ।
यता पानी चुहिने भएपछि त्रिपाल लगाएर राखिएको मन्दिरको पुर्ननिर्माणको लागि ब्यवस्थापन समितिले पहल गरेको छ ।
वि.स. १९९० को भूकम्पअघिकै स्वरुपमा भगवती मन्दिर बनाउने तयारी गरिएको मन्दिर व्यवस्थापन समितिले जनाएको छ । १९९० को भुकम्पअघि तीन तले रहेको भगवती मन्दिर भुकम्पले भत्काएपछि दुई तले बनाइएको थियो ।  मन्दिरको अवस्था जीर्ण भएका कारण पुन मन्दिर निर्माण गर्ने र उक्त मन्दिर तीन तले बनाउने तयारी भइरहेको अध्यक्ष महर्जनले बतायउनुभयो ।
मन्दिर तीन तले बनाउन डिजाइन र स्टमेटको काम सम्पन्न भई बिभिन्न निकायहरुसँग बजेट माग गर्ने काम भइरहेको अध्यक्ष महर्जनले बताउनुभयो । जीर्ण भएको दुई तले मन्दिर भत्काएर पुरानै तीन तले स्वरुपमा बनाउन चार करोड लागत लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।
वि.स. १८७१/०७२ मा नेपाल–अंग्र्रेज युद्धमा नेपाली फौज विजय भएपछि तत्कालिन कर्णेल उजिरसिंह थापाको निर्देशनमा तीन तले मन्दिर बनाइएको थियो ।  नेपाल– अंग्रेज युद्धमा विजयी हासिल गरे आफूले ठूलो मन्दिर बनाउने र भगवतीको महिमा फैलाउने कर्णेल थापाले भाँकल गर्नुभएको थियो ।

रम्भादेवी साँस्कृतिक महोत्सव हुँदै

पाल्पा । पाल्पाको प्रसिद्ध धार्मिकस्थल रम्भादेवी मन्दिरमा आगामी भदौ १० गते सांस्कृतिक महोत्सव हुने भएको छ । रम्भादेवी मन्दिरको पर्यटन प्रवद्र्धन गर्दै स्थानीय कला, संस्कृति, प्रचलित भेषभूषाको प्रचार प्रसारमा टेवा पु¥याउने उद्देश्यले सहयात्रा नेपालको आयोजनामा रम्भा देवी परिसरमा एक दिने सांस्कृतिक महोत्सव आयोजना हुने भएको हो ।

महोत्सवको उद्देश्य र तयारीबारे आज तानसेनमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा आयोजक संस्था सहयात्रा नेपालका अध्यक्ष एवम् राष्ट्रिय कलाकार दुर्गा रायमाझीले सरकारले घोषणा गरेको एक सय गन्तव्य मध्येको रम्भादेवी पर्यटकीय स्थलको प्रचार–प्रसार, रैथाने संस्कृति र प्रचलित भेषभूष तथा मौलिक संस्कृतिको पहिचान बढाउन महोत्सव आयोजना गर्न लागिएको जानकारी दिनुभयो । ‘महोत्सवमा रामपुरको बालन, माथगढीको झाम्रे, हुमिनको लाखे, सिलुवाको कौरा, रानीवासको सोरठी र तिवारी आमाको मौलिक तीजसहित स्थानीय कला संस्कृतिहरू प्रस्तुत गरिने आयोजकले जानकारी दिएको छ ।

महोत्सवको सह आयोजक रम्भादेवी पर्यटन विकास प्रतिष्ठान, मुख्य प्रवद्र्धक रम्भा गाउँपालिका, पर्यटन प्रवद्र्धन नेपाल दर्शन, प्रवद्र्धक मातृभूमी सेवा प्रतिष्ठान र कुमकुम ज्वेलर्स न्युरोड काठमाडौं रहेको जानकारी दिइएको छ । महोत्सवमा वरिष्ठ कलाकारहरू नारायण रायमाझी, दुर्गा रायमाझी, इन्द्र जिसी, नारायण लेकाली, अमृत अधिकारी, नविन पौडेल, हुम गैरे, माधव भण्डारी, श्रीदेवी देवकोटा लगायत स्थानीय कलाकारलाई प्राथमिकतामा राखिएको आयोजक समितिका अध्यक्ष रायमाझीले बताउनुभयो । महोत्सवबाट आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटनको आकर्षष बढ्ने अपेक्षा रहेको उहाँले बताउनुभयो ।

महोत्सव प्रवेश निःशुल्क रहने भएकोले रम्भादेवीप्रति आस्था राख्ने देश तथा विदेशमा रहने सवैलाई महोत्सवमा सहभागी हुन आयोजकले अनुरोध गरेको छ । परम्परागत रूपमा चल्दै आएको मेला महोत्सवको संरक्षण गर्दै रम्भादेवी क्षेत्रको धार्मिक पर्यटकीय क्षेत्रलाई चलायमान गराउन मेला आयोजना गरिएको आयोजक समितिका अमृत अधिकारीले जानकारी दिनुभयो ।
कार्यक्रममा पत्रकार महासंघ पाल्पाका उपाध्यक्ष भरत शर्माले रम्भादेवीको महत्व र गरिमा बढाउन गरिएको महोत्सव सह्रानीय काम भएको भन्दै महोत्सव प्रचार प्रसार र सम्पन्न गर्न सञ्चारकर्मीको सहयोग र सहकार्य हुने बताउनुभयो ।

प्रधानाध्यापक र विव्यस अध्यक्ष कक्षा १ मा भर्ना

पाल्पा । प्रधानाध्यापक र विद्यालय व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष कक्षा १ मा भर्ना भएको भन्दा तपाईँलाई सुन्दै अचम्म लाग्न सक्छ । तर कुरा सत्य हो ।  महेन्द्र बोधि मावि(एमबिएस स्कुल) तानसेन–२ पाल्पाका प्रधानाध्यापक केशव के.सी. र विद्यालय व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष सुशीला श्रेष्ठ कक्षा १ मा भर्ना हुनुभएको छ । उहाँहरू मात्रै होइन शिक्षक अभिभावक संघ अध्यक्ष स्वस्तिका श्रेष्ठ, सहायक प्रधानाध्यापक हरिलाल गैरे, शिक्षकहरू झविन्द्र देवकोटा, कमलराज बस्याल, अर्जुन प्रपाद बस्याल, बाबुराम खत्री, कृष्णप्रसाद पौडेल, सृजना शर्मा लगायत पनि कक्षा १ मा भर्ना हुनुभएको छ । शैक्षिक योग्यताको हिसावले प्रधानाध्यापक एमएस्सी र विव्यस अध्यक्ष एमएड/विएस्सी (पूर्व प्र.अ.) हुनुहुन्छ । अन्य शिक्षक स्टाफ पनि माथिल्लो शैक्षिक योग्यताकै हुनुहुन्छ ।
विद्यालयको शुक्रवारीय कार्यक्रममा “बुक फ्रि फ्राइडे” समावेश गरिएको छ । बुक फ्रि फाइडेको एक भागमा कक्षा ५, ६ र ७ का बालबालिकालाई नैतिकवान बनाउन परियत्ति शिक्षा लागू गरिएको छ । परियत्ति शिक्षा बुद्धको नैतिक शिक्षा भएकाले नैतिक शिक्षा सिक्न प्रधानाध्यापक र विव्यस सहितको टिम पनि कक्षा १ मा भर्ना हुनुभएको हो ।
विद्यालयले तानसेनको महाचैत्य विहार तानसेन ३ टक्सारटोलसँग सम्झौता गरी विद्यालयमा निःशुल्क परियत्ति कक्षा सञ्चालन गरेको छ । सम्झौतामा शुरुको चरणमा बुक फ्रि फ्राइडेको दिन परीक्षणको रुपमा कक्षा ५,६,७ का विद्यार्थीहरूलाई १ घण्टा परियत्ति कक्षा सञ्चालन गरिने, पहिलो बर्ष परियत्तिको कक्षा १ को मात्रै कक्षा सञ्चालन गर्ने र क्रमशः ३ कक्षासम्म पु¥याउने,  शिक्षाको प्रभावकारीता मूल्याङ्कन तीन सदस्यीय समितिले गर्ने लगायतका विषयमा सम्झौता भएको विद्यालयका प्रधानाध्यापक केशव के.सी.ले बताउनु भयो । अहिलेको बालबालिकामा नैतिक शिक्षाको कमी देखिएकाले विद्यालयले परियत्ति शिक्षा लागू गर्न लागेको र विद्यार्थीको हौसला बढाउन आफूहरू पनि भर्ना भएको उहाँले बताउनु भयो ।
विद्यालय व्यवस्थापन समिति अध्यक्ष सुशीला श्रेष्ठले परियत्ति शिक्षाले विद्यालयलाई समुदायसँग जोड्ने र बालबालिकाको नैतिक शिक्षाको पक्ष बलियो हुने बताउनुभयो । उहाँले परियत्ति शिक्षाको कक्षा १, २ र ३ कक्षाको पाठ्यक्रमलाई अतिरिक्त शिक्षाको रुपमा लागू गर्ने र आफूले पनि यो शिक्षा लिने बताउनुभयो ।
महाचैत्य विहार परियत्ति केन्द्रकी का.वा. केन्द्राध्यक्ष प्राध्यापक सौन्दर्यवती शाक्यले विहारले निःशुल्क रुपमा बालबालिकालाई शिक्षा दिने र विहारका ध्यान लगायतका कार्यक्रममा विद्यालयलाई पनि जोड्ने बताउनु भयो । परियत्तिमा शिक्षिका सौन्यर्दवती शाक्य, अर्चना शाक्य, विरेनद्रमान बज्राचार्य लगायतले सहजीकरण गर्नुभएको छ ।
स्मरण रहोस् महेन्द्र बोधि नामको “बोधि” अर्थात ज्ञान र यसको विद्यालयसँगको इतिहास खोजी गर्ने क्रममा परियति शिक्षा भेटिएको हो । २०३१ सालमा तानसेनमा रहेको महाबोधि विद्यालय र महेन्द्र रात्री हाइस्कुल मिलाई  महेन्द्र बोधि मावि बनाइएको थियो । महाबोधिको इतिहासलाई संरक्षण गर्न विद्यालयमा बौद्ध शिक्षा अन्र्तगत परियत्ति शिक्षा लागू गरिएको हो । नैतिक शिक्षा भएकाले यो शिक्षा जुनसुकै उमेर समूहले पनि लिन परियत्ति शिक्षा लिन सकिन्छ । लुम्बिनी प्रदेशमै पहिलो पटक विद्यालय तहमा यो शिक्षा लागू गरिएको छ । –झविन्द्र देवकोटाबाट

कविताः स्काउटमा युवाको भूमिका

कविता अधिकारी
उठौ जागौ युवा हो मानव सेवामा
जोस–जाँगर हुनुपर्छ हामी युवामा ।

सेवा गरे मेला मिल्छ भन्ने हाम्रो धर्म
कुसंस्कार हटाउने गरौ हाम्ले कर्म ।

आगोलागी चट्याङ अनि दुर्घटना पहिरो
युवाले नै सेवा गरे सरकार भयो बहिरो ।

भुकम्पको आपतमा कति जनता रोए
बाढी पीडितलाई नि राहत दिने तिनै युवा थिए ।

चेलीबेटी बेचविखनमा हिंसा अपराध
निर्मुल पारौ हामी युवा जागौं एकै साथ ।

जोखिमपूर्ण काममा पनि पछि छैनन् युवा यहाँ
रक्तदान नि गरेकै छन् बिरामी छन् जहाँ ।

कोरोनाको महामारीमा नि कति सहयोग भयो
प्राथमिक उपचारमा नि युवाकै भूमिका रह्यो ।

सातै बुँदामा आधारित भई गरे युवा काम
मानव सेवा धर्म भन्ने अरुले नि जान ।

दृष्टिबिहीन असहाय अनि अशक्तको सेवा
दिनरात नभनेर खटेका छन् युवा ।

युवाहरु अघि बढे देशले कोल्टे फेर्नेछ
दिन दुःखी जनताको आँशु पछ्नेछ ।

एमबिएस स्कुल तानसेन पाल्पा

ANMC को आयोजनामा अस्ट्रेलियामै पहिलो पटक महाआरती सम्पन्न

अष्ट्रेलिया । मेलवर्नको डिगर्स रेस्टस्थित नेपाली बहुसांस्कृतिक केन्द्रमा अष्ट्रेलियन नेप्लिज मल्टीकल्चरल सेन्टरको आयोजनामा साउन महिनाको अन्तिम सोमवार विशेष सत्सङ तथा शिव पूजा महाआराती, भजन कृतनको साथमा महा रुदाभिषेक गरी मनाइएको छ ।

साउन महिना लागेसँगै हरेक सोमवार विशेष पुजा हुँदै आएको नेपाली मन्दिरमा अन्तिम सोवार भने बाल व्यास श्रावण गुरुको विशेष उपस्थितीमा अस्ट्रेलियामै पहिलो पटक महाआरती भएको पशुपतिको झल्को दिनेगरी सम्पन्न भएको थियो ।
भक्तजनको लागि विहानै बाट पुजा रुद्राभिषेक गर्न खोज्ने भक्तहरुको लागी मन्दिर खुला रहेको र साँझ को महाआरती को दर्शन गर्न हजारौ श्रद्धालुहरुको उपस्थिती रहेको एएनएमसीका सदस्य दिपक आचार्याले बताउनुभयो ।

विशेष अतिथिको रुपमा दुबै बाट पुग्नुभएका बाल व्यास गुरुले दिएको प्रवचन सुन्न र महाअरती दर्शन गर्न नेपालबाट पुगेका अभिभावकहरु पनि उत्साहित हुदै पुगेका थिए र मन्दिरका पण्डित नारायण प्रसादले भने आएका भक्तजनहरुलाई शिवको पुजा गराउन व्यस्त हुनुहुन्थ्यो । नेपाली मन्दिरका अध्यक्ष गान्धि भट्टराईले अष्ट्रेलियामा पहिलो पटक यसप्रकारको भव्य महाआरती भएको बताउनुभयो । भव्य समारोहमा दिनेश थापा, डिबी कालिज, विश्वराज जोशी, गोविन्द भण्डारी लगायतले श्रद्धालुहरुलाई भजनमा नचाउनुभएको थियो ।

पछिल्लो समय चर्चामा आउनुभएका बाल ब्यास श्रवण न्यौपाने तिनै गुरु हुन जसले दुबईमा पनि विभिन्न चाँड पर्वको अवसरमा धार्मिक कार्य गर्दै आउनुभएको छ । नेपालमा पनि विभिन्न श्रीमद्भागवत भागवत धनधान्यान्चल ज्ञान महायज्ञ दर्जनौ गर्दै आउनुभएको छ भने भने बालव्यासले आफ्नै सत्सङ्कल्पमा नवलपरासी सुनवलमा नेपालकै नमुना योग तथा बहुउपयोगी ध्यान केन्द्र भवन निर्माणार्थ हेतु महायज्ञ गरी करिब ५ करोड उठाएर महायज्ञका सम्पुर्ण आयोजक टिमलाई महायज्ञमा उठेको रकमलाई हस्तान्त्रण गरिसक्नुभएको छ । उहाँको धार्मिक तथा सामाजिक अभियानबाट धेरै जना प्रभावित हुनुभएको दिपक आचार्यले बताउनुभयो ।

विद्यार्थीको पठन सीपको विकास गर्न पत्रिका पढाइयो

पाल्पा । तानसेन, एमबिएस स्कुल (महेन्द्र बोधि मावि)का विद्यार्थीहरूलाई पठन सिप विकास गर्न पत्रिका पढाइएको छ ।

शुक्रवारको “बुक फ्रि फ्राइडे” कार्यक्रम अन्र्तगतको एक सेसनमा विद्यार्थीलाई पत्रिका पढ्न लगाइएको हो । पाल्पा समाचारपत्र र एमबिएस स्कुल तानसेनको सहकार्यमा पत्रिका पढाइएको हो । “अहिलेका बालबालिकाको पठन सिप कमजोर बन्दै गएको छ । मोबाइलको कारणले बालबालिकामा पढने बानी हटेको छ । ध्यान दिएर १/२ घण्टा लगातार पढ्ने बानी छैन । बाहिरी पत्रपत्रिका र किताबहरू पढेर पनि ज्ञान बढाउन सकिन्छ भन्ने जानकारी दिन पनि पत्रिका पढ्न लगाएका हौं ।” विद्यालयका अतिरिक्त कृयाकलाप संयोजक झविन्द्र देवकोटाले भन्नुभयो ।

शुक्रवारको कार्यक्रमलाई मनोरञ्जनात्मक बनाउन र सिकाइको स्तर बढाउन पत्रिका पठन सिप कार्यक्रम राम्रो अभ्यास हो । विद्यालयले शुक्रबार रचनात्मक क्रियाकलाप गरिरहेको छ । आफ्नो कक्षाकोठाका पाठ्यपुस्तक बाहेक अन्य पुस्तक र पत्रिका पढ्न सिकाउने कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने विद्यालयका प्रधानाध्यापक केशव के.सी.ले बताउनुभयो । बुक फ्रि फ्राइडेमा नौलो कार्यक्रमको रुपमा पत्रिका पढ्न पाउँदा विद्यार्थीहरूले खुसी व्यक्त गरेका थिए । विद्यार्थीहरूलाई पाल्पा समाचारपत्रबाट निःशुल्क पत्रिका उपलब्ध गराइएको थियो ।

पाल्पाको लाखे नाच पोखरामा देखाइदै

पोखरा । पाल्पाको ऐतिहासिक लाखे नाच पोखरामा पनि देखाइने भएको छ । सिटिजन फर्निचर आयोजनामा आगामी भदौ १ गते उक्त नाच देखाइने तयारी छ ।

न्यूरोडस्थित सिटिजन फर्निचरको आँगनमा राति ८ देखि १० बजेसम्म उक्त नाच देखाउने तयारी भएको कम्पनी संचालक दीपक कार्कीले बताउनुभयो । त्यसका लागि पाल्पा रिब्दीकोटस्थित श्री भीमसेन गुठी भैरवस्थान, हटियाको लाखे नाच–२०८१ टोली कलाकार, बाजागाजासहित यहाँ आउने छ । युवा व्यवसायी कार्की आफैं पनि भैरवस्थानका हुनुहुन्छ । उहाँकै पहलमा अघिल्लो वर्षसमेत सिटिजन फर्निचरको आँगनमा भैरव नाच देखाइएको थियो ।

आफ्नो गाउँठाउँको संस्कृति संरक्षण गर्ने तथा पोखरा र पाल्पाबीच संस्कृति आदानप्रदान गर्ने उद्देश्यले पोखरामा नाच ल्याउन लागिएको उहाँले बताउनुभयो ।

पोखरा झैं पाल्पामा नेवार समुदायको वस्ती बाक्लो छ । त्यहाँ यो नाचको ऐतिहासिक महत्व छ । पाल्पाली राजा मणिमुकुन्द सेन राजा भएको बेला आफ्नो राज्य बिस्तार क्रममा काठमाडौं आक्रमण गर्दा त्यहाँको कला संस्कृतिसँग अति प्रभावित भएपछि पाल्पामा पनि नेवार समुदायका विभिन्न जात्रा एवं पर्वको प्रचलन ल्याएको किंबदन्ती छ । उहाँले युद्ध जितेपश्चात् मछिन्द्रनाथको पटाङ्गिनीमा रहेको भैरव मूर्तिलगायत केही कलासंस्कृति एवं काष्ठकलामा निपूर्ण नेवार समुदायलाई पनि सँगै पाल्पा लिएर आउनुभयो ।

५ सय वर्ष पुरानो इतिहास बोकेको उक्त नाच तानसेन एवं भैरवस्थानमा नेवार समुदायबाट गुठी स्थापना गरी चलनचल्ती सुरु गरेको पाइन्छ । पाल्पामा नचाइने लाखे नाचमा बाजाको ताल, नाच्ने कला अन्य ठाउँको भन्दा भिन्न छ । भीमसेन गुठी भैरवस्थानले यसअघि काठमाडौं, चितवन, भैरहवा, बुटवल, नेपालगञ्ज, दाङ लगायत सहर पुगेर नाच देखाइसकिएको छ ।

पोखरामा नाच देखाउन पाल्पाली समाज पोखरा, पाल्पा हाउस, पाल्पाली बहुउद्देश्यीय सहकारीका संस्था लि., पाल्पा कोलोनी लगायतले पनि सहकार्य गरेको पाल्पा हाउस अध्यक्ष कुलप्रसाद घिमिरेले बताउनुभयो । उहाँले पाल्पा र पोखराबीच विभिन्न समुदायका कला, सांस्कृतिक परम्पराको संरक्षण तथा प्रवद्र्धन गर्दै जाने र दुई शहरलाई कला संस्कृतिसँग जोरुडेर पर्यटन प्रवद्र्धन गर्दै जाने पाल्पालीहरुको उद्देश्य रहेको बताउनुभयो ।

यसबाट पाल्पा र पोखराबीच संस्कृति आदानप्रदानसँगै पर्यटन प्रवद्र्धनमा टेवा मिल्ने विश्वास लिइएको पाल्पाली समाज पोखराका अध्यक्ष बालचन्द्र परियारले बताउनुभयो ।

पोखरामा पनि हालैमात्र प्रतियोगितात्मकरुपमा लाखे नाच देखाइएको थियो । लाखे नाच खासगरी नेवार समुदायमा पर्ने अनिष्ट निवारणको मुख्य आधार मानिँदैआएको छ । श्रावण घण्टाकर्ण चतुदर्शी अर्थात् गठेमंगलदेखि विशेष पूजा आराधनाका साथ सुरु हुने यो नाच श्रीकृष्ण जन्माष्टमीसम्म देखाउने प्रचलन छ ।

पाल्पाली सांसद गैरे सभापतिमा निर्विरोध निर्वाचित

पाल्पा । संघीय संसद्को एक समितिको सभापतिमा पाल्पाली सांसद ठाकुरप्रसाद गैरे निर्विरोध निर्वाचित हुनुभएको छ ।

सांसद गैरे राज्यका निर्देशक सिद्धान्त, नीति र दायित्वको कार्यान्वयन अनुगमन तथा मूल्याङ्कन समितिको सभापतिमा निर्विरोध निर्वाचित हुनुभएको हो । सांसद गैरे पाल्पा निर्वाचन क्षेत्र नं. २ मा नेकपा (एमाले)को तर्फबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित हुनुभएको थियो ।

बिहीबार सांसद गैरे समितिको सभापति निर्विरोध निर्वाचित भएको समितिका ज्येष्ठ सदस्यले घोषणा गर्नुभएको हो । निर्वाचित सभापति गैरेले सभामुख देवराज घिमिरेबाट शपथ ग्रहण समेत गर्नुभएको छ ।

ठाकुर गैरेको परिचय

साविक बराङ्दी गाविस वडा नं ८ बेलौतीखरक हालको बगनासकाली गाउँपालिका वडा नं ८ बराङ्दीमा २०२५ साल जेठ ६ गते आमा मोनिकर्ण गैरे र बुवा शोभाकर गैरेको कोखबाट जन्मनुभएका ठाकुर गैरे गत प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा नेकपा एमालेको उम्मेदवारको रुपमा पाल्पा क्षेत्र नं. २ बाट बिजयी हुनुभएको हो ।

४ दाजु भाई र ४ दिदी बहिनी मध्ये गैरे साइलो भाइको रुपमा रहनुभएको छ । गैरेका १ छोरी १ छोरा छन् । सामान्य परिवारमा जन्मिनुभएका गैरेको नेपाली राजनीतिक तथा सामाजिक आन्दोलनमा महत्वपूर्ण भूमिका छ । गैरेले माध्यमिक तहको शिक्षा बेद मावि बराङ्दीबाट पूरा गर्नुभयो । बिद्यालमया स्तरमा रहँदा नेपाल स्काउट, नेपाल रेड्क्रस सोसाइटी, परोपकार संघ नेपाल, चारपाते युवा क्लव, गाउँले युवा क्लव लगायतका संघ संस्थामा रही बिभिन्न रचनात्मक क्रियाकलाप र समाजसेवा मार्फत गैरेले आफ्नो बेग्लै पहिचान बनाउनुभएको थियो । उहाँ बेद माविमै अधययन गर्ने क्रममा गाउँमा रचनात्मक क्रियाकलाप संचालन गर्ने, अनेरास्ववियुमा संगठित भई समाजमा ब्याप्त बिकृति बिसंगतिका बिरुद्ध बिभिन्नि कृयाकलापहरु आन्दोलनहरुमा संलग्न हुने क्रममै राजनीतिक हिसावले संगठित हुनुभएको थियो ।

२०४७ सालमा तत्कालीन नेकपा मालेको संगठित सदस्यता लिएपछि राजनीतिमा निरन्तर क्रियाशील रहनुभएको छ । विद्यालयमै रहँदा गाउँमा परिवर्तनको पक्षमा जागरण पैदा गर्नको लागि ५० रुपियाँको तमसुक, शहीदकी आमा, जस्ता विषयहरुमा नाटकमा अभिनय गर्ने, बिभिन्न साँस्कृतिक अभियान संचालन गर्ने आदि कार्यमा पनि उहाँको भूमिका महत्वपूर्ण थियो ।संगठित जीवनको ३२ वर्ष पछि पहिलो पटक संसदीय उम्मेद्वार बन्नुभएका गैरे बिद्यालय तहबाट नै अनेरास्ववियुमा संगठित भई राजनीतिक परिवर्तन र शैक्षिक आन्दोलनमा समेत क्रियाशील हुनुहुन्थ्यो ।

राजनीतिक क्रियाशीलता
गैरे उच्च शिक्षा अध्ययनको क्रममा त्रिभुवन बहुमुखी क्याम्पसमा रहँदा स्वतन्त्र बिद्यार्थी युनियनमा २०४९ र २०५१ मा स्ववियुको सचिवमा निर्वाचित हुनुभएको थियो । २०५१ सालमा अनेरास्ववियु जिल्ला कमिटि अध्यक्ष, २०५३ सालमा केन्द्रीय कमिटि सदस्य, केन्द्रीय कमिटिको सचिवालय, केन्द्रीय सचिव, केन्द्रीय महासचिव हुँदै २०६३ मा केन्द्रीय कमिटिको अध्यक्षमा निर्वाचित हुनुभएको थियो ।

अनेरास्ववियुको राजनीतिसँगै २०६६ मा भएको नेकपा एमालेको बुटवलको आठौ महाधिवेशन र नवौ महाधिवेशनबाट केन्द्रीय कमिटि सदस्य र दशौं राष्ट्रिय महाधिवेशनबाट पुनःकेन्द्रीय कमिटि भारी मतका साथ बिजयी हुुनुभयो । उहाँ हाल पार्टीको पालिट्ब्युरो सदस्यको रुपमा रहनुभएको छ ।

आन्दोलनमा सक्रियता
२०४६को जनआन्दोलन, २०६२/०६३ को पुजीबादी राजनीतिक क्रान्तिको आन्दोलनमा गैरेको नेतृत्व महत्वपूर्ण छ । सबैका लागि निःशुल्क र समान शिक्षा, गुणस्तरीय शिक्षाको पक्षमा अनेरास्ववियुको नेतृत्वमा भएको आन्दोलन र संयुक्त शैक्षिक आन्दोलनको नेतृत्वको नेतृत्वमा उहाँले अग्रणी भूमिका निर्वाह गर्नुभएको थियो ।

विद्यार्थी आन्दोलन अन्र्तगत बिद्यार्थीको यातायातमा सहुलियत आन्दोलन, कालापानी मार्च, मातृभुमिको सन्देश अभियान, सुस्ता बचाउ अभियान, मेची देखि महाकालीसम्म भारतले गरेको सिमा अतिक्रमणका बिरुद्ध मेची महाकाली राष्टिय अभियानमा गैरेले नेतृत्वदायी भुमिका निर्वाह गर्नुभएको थियो ।

सप्तरीको तिलाठीमा भएको भारतीय हस्तक्षेप र स्थानीय जनताहरु माथि भएको आक्रमणमा घाइते भएकाहरुको रक्षा र त्यस बिरुद्धको आन्दोलनमा गैरेले नेतृत्व दायी भूमिका निर्वाह गर्नुभएको थियो । शाहज्यादा युवराज पारसले गायक प्रविण गुरुङको हत्या गरेपछि हत्यारालाई कारवाहीको माग गर्दै ५ लाख २३ हजार हस्ताक्षर संकलन गरि तत्कालीलन राजा बिरेन्द्रलाई बुझाइएको ऐतिहासिक आन्दोलनको नेतृत्व अनेरास्ववियुको सचिव रहँदा गैरेले नै गर्नुभएको थियो । त्यस्तै पेट्रोलियम पदार्थ, महंगी, भ्रष्टचार बिरोधी आन्दोलनहरुको समय समयमा उहाँको नेतृत्व महत्वपूर्ण छ ।

भारतीय नाकाबन्दी बिरुद्ध देश ब्यापी आन्दोलनको सृजना गर्ने, राष्ट्रिय स्वाधिनताको अभियान संचालन गरि सिंहदरबारदेखि संयुक्त राष्ट्र संघको अफिस पुल्चोकसम्म मानव साङलो प्रर्दशन गर्ने, नाकाबन्दी बिरुद्ध अभियान सञ्चालन गर्नेमा उहाँको भूमिका महत्वपूर्ण छ । एनसेल कर छली प्रकरण बिरुद्धको आन्दोलनको नेतृत्व गरि कर बुझाउनुपर्ने परिस्थितिको निर्माण गर्नेमा गैरेको भूमिका महत्वपूर्ण छ ।

 

कविता – आसुले नै संसार किन्छिन् नारी

किन रुन्छिन् नारी
रुन्छिन् धेरै रुन्छिन्
किन रुन्छिन् रुन्छिन्
कठोर मन टुटाएर रुन्छिन्
मुटु फुटाएर रुन्छिन्
तर रुन्छिन् खै किन रुन्छिन्

व्यथा लुकाउन रुन्छिन्
पिर फुकाउन रुन्छिन्
पीडा भगाउन रुन्छिन्
दुःख बगाउन रुन्छिन्
तर रुन्छिन् धेरै रुन्छिन् खै किन रुन्छिन्

लुकी लुकी रुन्छिन्
आँसुले मुख धुन्छिन्
विगतलाई सम्झेर रुन्छिन्
सपना बल्झिएर रुन्छिन्
कति रुन्छिन् रुन्छिन् खोइ किन रुन्छिन्

चाहेर रुन्छिन्
नचाहेर रुन्छिन्
आँखा मिचेर रुन्छिन्
मुटु थिचेर रुन्छिन्
तर रुन्छिन् धेरै रुन्छिन् खै किन रुन्छिन्

आफू जन्मिँदा रुन्छिन्
अन्मिदा रुन्छिन्
आफूले जन्माउँदा रुन्छिन्
अन्माउँदा रुन्छिन्
सम्झेर रुन्छिन्
बिर्सेर रुन्छिन्
तर रुन्छिन् किन रुन्छिन् नारी

सन्तानको दुःखमा दर्दले रुन्छिन्
उनैको सुखमा हर्षले रुन्छिन्
आफ्नो दुःख बिर्सेर रुन्छिन्
मैन जस्तै पग्लिन्छन्
रोइ रोइ सकिन्छन्
किन रुन्छिन् ,धेरै रुन्छिन् आँसु लुकाएर रुन्छिन्।

आमासँग रुन्छिन्
श्रीमानसँग रुन्छिन्
छोराछोरीसँग रुन्छिन्
बुहारीसँग रुन्छिन्
बचपनमा रुन्छिन्
बुढेसकालमा नि रुन्छिन्
साहारा हुँदा नि रुन्छिन् टुट्दा नि रुन्छिन्
तर धेरै रुन्छिन् आँसु दबाएर रुन्छिन्

सम्झाउँदा नि रुन्छिन्
फकाउँदा नि रुन्छिन्
रिसाउँदा नि रुन्छिन्।
साथ पाउँदा नि रुन्छिन्
तर रुन्छिन् भक्कानिएर रुन्छिन्

नारीहरु धेरै रुन्छन् भन्छन्
तर देखाउँदैनन्
सबै पीडा आँसुले धुन्छन्
सबै खुसी आँसुले किन्छन्
त्यही आँसुमा जिन्दगी बुन्छन्
अनि जिउने आधार चुन्छन्

त्यसैले महान छु भन्छिन् नारी
रोएर नि बाँच्न सक्छिन्
रोएर नि हाँस्न सक्छिन्
रोएर नि गाउन सक्छिन्
रोएर नि नाच्न सक्छिन्
खुसी सबै साच्न सक्छिन्

त्यसैले त नारी महान छिन्
आँसुलाई आफ्नो अमृत ठान्छिन्
सुख र दुःखको जित अनि प्रीत मान्छिन्
त्यसैले कमजोर नठान्नु आँसुलाई
आँसुले नै आफ्नो पराई चिन्न सक्छिन्।
आँसुले नै संसार किन्न सक्छिन्
तिनै नारीन हुन्
रुन्छिन् रुन त बग्न दिन्निन्
आँसु घुटुक्क पिउँछिन्
आफू हाँस्दै जगत हँसाउछिन्

शोभा कडरिया कोइराला
माथागढी रुप्से
पाल्पा